Đối với hàng hóa xuất nhập khẩu vào việt nam để hoàn tất giấy tờ nhằm đưa hàng hóa ra thì trường thì phải thông quan hàng hóa và đóng thuế cho nhà nước hay còn còn gọi là khai báo hải quan hàng hóa. Vậy khai báo hải quan là gì ?
1. Khái niệm về khai báo hải quan
Khai báo hải quan là những thủ tục cần thiết tại cửa khẩu, cảng biển, cảng hàng không cần thiết để cho phép hàng hóa, phương tiện vận tải được phép nhập khẩu – nhập cảnh – xuất khẩu ra khỏi biên giớ quốc gia
Lưu Ý: Thủ tục hải quan chỉ áp dụng cho các hàng hóa và phương tiện vận tải không áp dụng cho người
2. Mục đích của việc khai báo hải quan xuất nhập khẩu
Đối với việc khai báo thủ tục hải quan sẽ có nhiều mục đích khác nhau nhưng gộp chung thì vẫn có hai mục chính sau:
» Để cho nhà nước tính và thu thuế xuất nhập khẩu. Đây là mục đích rất quan trọng trả lời tại sao chúng ta lại cần nhiều thời gian, công sức và con người để giải quyết công việc này.
» Quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu, đảm bảo việc hàng hóa ra/ vào lãnh thổ việt nam không thuộc các danh mục cấm
Ví dụ như: Súng , ma túy vào việt nam và các sản phẩm đồ cổ, động vật hoang dã, tài nguyên thiên nhiên quý hiếm ra khỏi việt nam
3. Quy trình chung để khai báo hải quan cho một lô hàng hóa xuất nhập khẩu
a) Chuẩn bị chứng từ khai báo hải quan
Kể từ 04/214, cơ quan hải quan việt nam đã bắt đầu triển khai áp dụng hệ thống VNACCS mới và mẫu tờ khai cũng thay đổi nhiều
Bộ chứng từ cơ bản bao gồm những giấy tờ sau:
+ Hợp đồng thương mại ( Purchase Order Or Contract) : 01 bản sao y
+ Hóa đơn thương mại ( Invoice ): 01 bản gốc
+ Phiếu đóng gói ( Packing list ): 01 bảng gốc
+ Vận đơn ( Airway Bill / Bill of lading)
+ Giấy phép (nếu có)
+ Các giây tờ khác tùy theo loại hàng cụ thể
b) Nộp tờ khai thông quan
Sau khi đã chuẩn bị đủ chứng từ đầy dủ, sẽ tiến hành nộp tờ khai theo hình thức hải quan điện tử
Sau khi nộp tờ khai sẽ đợi kết quả phân luồng hệ thống. Sẽ có 3 luồng Xanh, Vàng, Đỏ tùy theo loại hàng hóa
b.1) Tờ khai luồng xanh: Gồm xanh có điều kiện và xanh không điều kiện
Nếu là xanh có điều kiện: Phải xuất trình thêm các chứng thư bổ sung sau:
— Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)
— Giấy kiểm tra chất lượng ( ví dụ: Kiểm dịch thực vật), giấy nộp thuế, …
Đối với loại luồng xanh này, chắn chắn bạn phải đến chi cục hải quan để làm thủ tục
Nếu là luồng xanh không có điều kiện: Về lý thuyết, bạn chỉ cần xuống cảng lấy hàng, mà không phải làm gì thêm. Tuy nhiên, trên thực tế ở các chi cục, người khai vẫn phải in ra giấy có chữ ký & đóng dấu của chủ hàng ( giấy giới thiệu). Sau đó đem tờ khai giấy lên lấy xác nhận của hải quan tiếp nhận, rồi mới ra cảng làm thủ tục lấy hàng (đổi lệnh ở cảng, ký hải quan cổng bãi).
b.2) Tờ khai luồng vàng
Đối với phần luồng này, quy trình khai vẫn giống như luồng xanh nhưng cần chuẩn bị các giấy tờ sau:
+ Tờ khai hải quan
+ Hợp đồng thương mại
+ Hóa đơn thương mại (invoice)
+ Phiếu đóng gói ( Packing list)
+ Vận đơn
+ Giấy phép (nếu có)
+ Giấy chứng nhận xuất xứ
Chi tiết hồ sơ và quy trình thủ tục có thể tham khảo thêm tại : Điều 8, thông tư 22/2014/TT-BTC
b.3) Tờ khai luồng đỏ
Phải kiểm tra thực tế hàng hóa sau khi kiểm tra hồ sơ giấy. Đây là mức độ kiểm tra cao nhất, phải làm nhiều thủ tục và tốn chi phí, thời gian, công sức nhất cho cả chủ hàng và hải quan.
Về hồ sơ như luồng vàng trên đây. Sau khi hải quan tiếp nhận duyệt hồ sơ, sẽ chuyển sang cho đội kiểm hóa. Bạn đăng kí kiểm hóa, xuống cảng làm thủ tục hạ hàng đưa vào khu kiểm hóa, rồi liên hệ với cán bộ hải quan xuống làm thủ tục kiểm tra.
Hiện có 2 hình thức kiểm hóa:
+ Kiểm bằng máy soi (kiểm soi)
+ Kiểm thủ công. ( bước này thường tốn kém và mệt mỏi)
Sau khi kiểm tra xong, cán bộ hải quan sẽ về Chi cục làm các thủ tục cần thiết: biên bản kiểm hóa. Nếu ổn, sẽ làm thủ tục bóc tờ khai là xong.
4. Thực hiện nộp thuế và đưa hàng về
Người khai nộp thuế và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định: nộp ngay, ân hạn, bảo lãnh ngân hàng…
Mức thuế sẽ tùy mặt hàng khai hải quan và có các giấy tờ để ưu đãi giảm thuế hay không.
Chú ý: không phải mặt hàng nào cũng có quá trình khai hải quan giống nhau. Thông thường được chia thành như
+ Chuyên làm thủ tục hải quan hàng kinh doanh.
+ Chuyên làm thủ tục hải quan hàng phi mậu dịch
+ Thủ tục hải quan hàng sản xuất xuất khẩu
+ Thủ tục hải quan hàng gia công.
+ Khai báo hải quan hàng xuất nhập khẩu tại chổ.
+ Khai báo hải quan hàng chuyển cảng, chuyển cửa khẩu.
+ Chuyên làm thủ tục hải quan hàng đã qua sử dụng máy móc.
+ Mặt hàng thiết bị y tế
Sau khi thực hiện thực hiện khai báo thủ tục hải quan hàng hóa xong, đơn vị sẽ vận chuyển hàng về kho khách hàng.
Nguồn: Tổng hợp Vicent Dung
